Warning: Undefined global variable $_SESSION in /home/platne/serwer66074/public_html/paragrafbezznieczulenia/wp-content/plugins/pixelyoursite/includes/class-events-manager.php on line 171

Warning: Trying to access array offset on value of type null in /home/platne/serwer66074/public_html/paragrafbezznieczulenia/wp-content/plugins/pixelyoursite/includes/class-events-manager.php on line 171
- Paragraf bez znieczulenia | Prawo medyczne dla lekarzy.
Tajemnica medyczna

Nie popełniaj tego błędu

Wywodzi się z prawa do prywatności i intymności. Początkowo traktowana jako etyczna norma zawodu lekarskiego, obecnie prawny obowiązek mający swoje źródło w ustawach. Fundamentalna zasada wykonywania zawodów medycznych. Wyraz poszanowania godności człowieka i podstawa wzajemnego zaufania w relacji pacjent –lekarz. Tajemnica medyczna– wszystko, co musisz o niej wiedzieć.

Zawód lekarza należy do zawodów zaufania publicznego. Jedną z cech tych zawodów jest związanie ich przedstawicieli tajemnicą zawodową. Zaufanie do lekarza czy adwokata jest elementem składającym się na istotę wykonywania tych profesji. Pacjent/klient, przekazując informacje ze sfery prywatności i intymności, liczy, że zostanie mu zapewniona ich poufność. Osoba wykonująca zawód zaufania publicznego nie powinna zawieść tego zaufania.

Kto jest zobowiązany do zachowania tajemnicy medycznej

Jak wynika z ustawy o prawach pacjenta* obowiązek dyskrecji został nałożony na wszystkie osoby wykonujące zawód medyczny:

Pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego. 

Zachowanie poufności zostało wpisane również w ustawy dotyczące poszczególnych grup zawodowych. Tajemnicą medyczną zostali objęci przedstawiciele zawodów medycznych, m.in.:

  • lekarze i lekarze dentyści;
  • pielęgniarki i położne;
  • diagności laboratoryjni;
  • fizjoterapeuci;
  • psycholodzy (mogą udzielać świadczeń zdrowotnych na podstawie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego);
  • dietetycy i specjaliści do spraw żywienia, audiofonolodzy i logopedzi, psychoterapeuci, specjaliści terapii uzależnień (w zakresie, w którym udzielają świadczeń zdrowotnych);
  • psychoanalitycy, neuroterapeuci (zaliczeni przez sądy do kategorii zawodów medycznych).

Na podstawie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego zobowiązane do przestrzegania tajemnicy medycznej są wszystkie osoby wykonujące czynności wynikające z tej ustawy (m.in. sanitariusze, pracownicy administracyjni, techniczni, przedstawiciele organów ścigania).

Sekretarka medyczna czy rejestratorka, mimo że nie wykonuje zawodu medycznego, tylko czynności pomocnicze, jest obowiązana do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem uzyskanych podczas wykonywaniem zadań. Może ona przetwarzać dane zawarte w dokumentacji medycznej, a więc dane poufne, pod warunkiem uzyskania upoważnienia administratora danych. 

Tajemnica lekarska jest pojęciem węższym niż tajemnica medyczna. Jak nazwa wskazuje, obejmuje swoim zakresem jedynie lekarzy. O tajemnicy lekarskiej traktuje Kodeks Etyki Lekarskiej, który nakazuje zachować w poufności wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu uzyskane przez lekarza w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Zobowiązuje również lekarza, aby czuwał nad tym, by osoby asystujące lub pomagające mu w pracy przestrzegały tajemnicy zawodowej.

Co jest objęte tajemnicą medyczną (zakres przedmiotowy)

W myśl ustawy lekarskiej:**

Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.

Podobne rozwiązanie znajdują się w przepisach dotyczących innych zawodów medycznych.

Aby informacja była objęta tajemnicą:

  • musi być związana z pacjentem (jego otoczeniem, środowiskiem);
  • jej pozyskanie musi nastąpić w związku z wykonywaniem zawodu.

Poufna jest już informacja, że dana osoba jest Twoim pacjentem. Zakres tajemnicy lekarskiej możemy podzielić na:

  • fakty ustalone przez Ciebie lub przekazane Ci przez innego lekarza;
  • fakty ujawnione przez pacjenta i inne osoby na jego żądanie. 

Tajemnicą lekarską objęte są:

  • wyniki przeprowadzonych badań oraz diagnoza postawiona na ich podstawie;
  • historia choroby i uprzednie postępowanie terapeutyczne; 
  • metody i postępy w leczeniu;
  • wcześniejsze lub współistniejące schorzenia; 
  • hospitalizacje;
  • przyjmowane leki;
  • rokowanie;
  • wszelkie materiały związane z postawieniem diagnozy lub leczeniem, a więc zaświadczenia, notatki, kartoteki. 

Poufnością objęte są również informacje pozamedyczne, z którymi zapoznałeś się w związku z wykonywaniem zawodu. W szczególności będą to wiadomości dotyczące:

  • stosunków osobistych i zawodowych pacjenta;
  • jego rodziny; 
  • stanu majątkowego. 

Z punktu widzenia prawa istotne jest to, w jaki sposób powziąłeś o nich wiadomość. Tajemnicy nie podlegają informacje powszechnie znane, publikowane w mediach. Musi zachodzić związek między pozyskaniem informacji a wykonywaniem zawodu.

Związek pomiędzy pozyskaniem informacji a wykonywaniem zawodu

Dla ustalenia tego związku możesz przeprowadzić test myślowy: czy gdybym nie wykonywał zawodu, to również wszedłbym w posiadanie określonych informacji? Pamiętaj, że przez wykonywanie zawodu lekarza rozumie się również kierowanie podmiotem leczniczym. W przypadku odpowiedzi pozytywnej, możesz uznać, że związek nie istnieje.

Prześledźmy ten związek na przykładach (kazusy podaję za prof. Rafałem Kubiakiem). 

Analiza przypadku: Lekarka będąca prezesem podmiotu leczniczego była w konflikcie z jednym z pacjentów. Chory złożył do NFZ skargę na ten podmiot. W treści skargi ujawnił, że cierpi na chorobę psychiczną. Pani prezes NZOZ-u, po zapoznaniu się z tą skargą, zawiadomiła pracodawcę pacjenta – komendanta policji. Stwierdziła, że zaburzenia psychiczne występujące u jego pracownika są niebezpieczne dla wykonywania zawodu.

Naczelny Sąd Lekarski rozpatrujący sprawę uznał, że lekarka ujawniła tajemnicę medyczną. Poufne informacje o pacjencie uzyskała w związku z wykonywaniem zawodu lekarza, którym było kierowanie podmiotem leczniczym. 

Analiza przypadku: Mąż lekarki zawiadomił prokuraturę o popełnieniu przez żonę przestępstwa kradzieży dokumentacji medycznej. Oskarżona lekarka jako dowód w sprawie przedstawiła swoje pisemne stanowisko o stanie zdrowia męża. Napisała, że mąż jest w złym stanie psychicznym.

Naczelny Sąd Lekarski przyjął, że opinia nie została przedstawiona na podstawie badań lekarskich wykonanych przez żonę, a jedynie obserwacji uzyskanych w trakcie pożycia małżeńskiego. Choć lekarka przekazała informacje o stanie zdrowia męża, nie miały one związku z wykonywaniem zawodu lekarza i nie stanowiły naruszenia tajemnicy medycznej.

Ustalenie związku między uzyskaną informacją a wykonywaniem zawodu, jak wynika z omówionych przypadków, wymaga każdorazowo indywidualnej oceny z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy.

Zachowuj w poufności dane dotyczące zdrowia pacjenta i udzielanych mu świadczeń zdrowotnych.

Informacje o stanie zdrowia, które chory powierza Tobie, należą do sfery jego życia prywatnego. Wkraczają często w obszar intymności, dlatego pacjent musi być pewien, że zachowasz w tajemnicy te wiadomości. Już wieki temu, w słynnej przysiędze Hipokratesa, ojciec medycyny stwierdził: Cokolwiek bym podczas leczenia, czy poza nim, w życiu ludzkim ujrzał, czy usłyszał, czego nie należy rozgłaszać, będę milczał, zachowując to w tajemnicy.

W następnych postach opowiem Ci, jakie są aktualne zasady zachowania tajemnicy po śmierci pacjenta, czy możesz udzielać telefonicznych informacji o stanie zdrowia chorego. O wyjątkach od obowiązku zachowania tajemnicy medycznej możesz przeczytać w poście kiedy nie obowiązuje tajemnica lekarska.

*ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

**ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy związanej z prawem medycznym, skontaktuj się ze mną pod adresem: kontakt@paragrafbezznieczulenia.pl

Eliza Jurgielaniec, radca prawny

0 komentarzy

    Skomentuj